تغییرات اقلیمی یکی از موضوعات اصلی مورد بحث در دهه اخیر بوده است. اگر اقدامات جدیدی صورت نگیرد، دمای زمین به صورت تصاعدی افزایش خواهد یافت. انتظار می‌رود در نتیجه رشد جمعیت و توسعه اقتصادی، میزان مصرف جهانی انرژی در 15 سال آینده بین20 تا 25 درصد افزایش یابد. صنایع برای بهبود بازده انرژی، استفاده از منابع انرژی پایدارتر و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، تحت فشار هستند. قیمت گذاری کربن مبتنی بر این اصل است که عوامل ایجاد آلاینده‌ها خود هزینه آلایندگی‌شان را بپردازند و این بخشی جدایی‌ناپذیر از راهبردهای ملی (بین المللی) کاهش آلایندگی است.

به منظور کاهش اتکا به سوخت‌های فسیلی، تلاش می‌شود تا استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر حاصل از باد، حرارت زمین، خورشید و آب گسترش بیشتری یابد. پیش‌بینی می‌شود تا سال 2025، انرژی حاصل از بادهای ساحلی و خورشید، ارزانترین اَشکال انرژی باشند و تا آن زمان، میزان مصرف سوخت‌های فسیلی از اوج خود عبور کرده باشد.

صورت مسئله چیست؟

از منظر مدیریت دارایی، می توانیم استدلال كنیم كه زمین مهمترین دارایی ماست و بنابراین می‌بایست با دقت مدیریت شود. تغییرات اقلیمی یکی از تهدیدهای اساسی برای زمین محسوب می‌شوند. از آنجاییکه افزایش درجه حرارت جهانی پدیده‌ای حتمی به نظر می رسد، اگر برای مقابله با آن نتوانیم اقدامی کنیم پیامدهای عظیمی در پی خواهد داشت. بدون هیچ‌گونه اقدامات کاهش دهنده، خطرات ناشی از تغییرات اقلیم را نمی‌توان مدیریت کرد. از دیدگاه مدیریت دارایی، این اتفاق را می‌توان به عنوان یک "عدم انطباق اصلی" توصیف کرد. از مدیران دارایی انتظار می‌رود نظارت مناسبی بر وظیفه اصلی که مراقبت از زمین است داشته باشند.

هدف چیست؟

اهداف اروپا برای سال‌های 2020 و 2030 براساس پروتکل کیوتو تدوین شده‌است. هدفِ به اصطلاح 20-20-20 (20٪ دی‌اکسید‌کربن كمتر، 20٪ مصرف برق كمتر و 20٪ انرژی پایدار بیشتر در سال 2020)، تا سال 2030 تمدید خواهد شد. تا آن زمان می بایست 40٪ دی‌اکسید‌کربن كمتر، 27٪ مصرف برق كمتر و 27٪ انرژی پایدار بیشتری در مقایسه با سال پایه، 1990 مصرف شود. در اتحادیه اروپا، این استراتژی بر سه مورد متمرکز است: الف) بهره‌وری انرژی،  ب) توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و ج) دریافت و ذخیره دی‌اکسید‌کربن.

اهداف هلند در قالب توافق‌نامه انرژی برای توسعه پایدار که به امضا 40 سازمان رسید تعیین گردید. هدف این توافقنامه تولید 14درصد انرژی تجدید‌پذیر برق تا سال 2020 و 16درصد تا سال 2023 است. هدف دیگر محقق ساختن ۵/۱ درصد صرفه جویی در مصرف انرژی سالانه است.

به نظر می‌رسد تلاش‌های فعلی هلند در زمینه مصرف انرژی پایدار تا سال 2020 و دستیابی به هدف 14٪ چندان موفقیت‌آمیز نبوده‌است. سرعت بخشیدن به انتقال انرژی در جبهه‌های مختلف برای رسیدن به این اهداف در زمینه انرژی بسیار مهم می‌باشد.

توافق نامه ائتلافی دولت هلند

با توجه به اینکه عملیات استخراج گاز طبیعی در گرونینگن همچنان در حال کاهش است، وابستگی هلند به این منبع کمتر می‌شود. چشم‌انداز انرژی ما همچنان در حال تغییر است و میزان برق تأمین شده توسط منابع پایدار در حال رشد می‌باشد. کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی ریسک دارایی‌های در معرض متروک شدن، مانند نیروگاه‌های زغال سنگ، سکوهای نفتی و میادین گازی را افزایش می دهد.

برای نخستین بار، توافقنامه جدید ائتلاف دولت هلند، بخشی جدیدی را به موضوع توسعه پایدار اختصاص داده است. هدف برای سال 2030 کاهش 49 درصدی انتشار کربن است که در راستای هدف کاهش انتشار گازهای گلخانه ای به میزان 95٪ تا سال 2050 است.

براساس تجزیه و تحلیل آژانس ارزیابی زیست محیطی هلند، تقریباً نیمی از آن هدف را می‌توان با انجام اقدامات و اتخاذ تدابیر مناسب در حوزه‌های کشاورزی، صنعت برق، صنایع عمومی، ساخت و ساز، حمل و نقل و جابجایی به دست آورد. به منظور رسیدن به هدف کاهش 49 درصدی تا سال 2030، لازم است اقدامات و تدابیر دیگری در توافق‌نامه جدید اقلیم و انرژی گنجانیده شوند.

در مدیریت انرژی در چه سطحی از بلوغ هستید؟

خیلی وقت‌ها با سازمان‌هایی روبرو می‌شویم که ابراز می‌کنند کنترل مصرف انرژی و انتشار کربن هنوز در دستور کار آنها قرار ندارد. مهمترین توجیهی که برای اظهارات این دسته از سازمان‌ها وجود دارد این است که انرژی تأثیر چندانی بر نتایج سازمان آنها ندارد. این موضوع در مورد برخی از صنایع انرژی‌بَر که بطور نظام مند و ساختاریافته برای کاهش مصرف انرژی و ردپای کربن تلاش می‌کنند، متفاوت است. به منظور گذار از حالت انفعالی به حالت فعال، باید تعدادی گام‌های توسعه‌ای برداشته شود. وقتی گفته می‌شود، «دانش قدرت است»، پس اولین گام ضروری در این راستا پایش انرژی است. یک بررسی اجمالی در مورد میزان مصرف انرژی در سازمان‌تان، به شما در تعریف پروژه‌های انرژی که در تحقق اهداف بیان شده تأثیرگذار هستند، کمک خواهد کرد.

چالش‌هایی برای مالکان و مدیران دارایی

مطابق فصل 8 راهنمای انرژی اروپا (EED[1]) شرکت‌های بزرگ یا باید یک سیستم مدیریت انرژی را پیاده‌سازی کنند (برای مثال مطابق با دستورالعمل‌های ایزو-۵۰۰۰۱ : 2011) یا ممیزی‌های انرژی را انجام دهند که حداکثر چهار سال معتبر باشد (با رعایت ۱۶۲۴۷ EN یا ایزو-5۰002: 2014). توصیه می‌شود شرکت‌های کوچک و متوسط نیز ممیزی انرژی را انجام دهند.

استاندارد ایزو-5۰001 برای سیستم‌های مدیریت انرژی[2] (EnMS) از سازمان‌ها در ایجاد سیستم مدیریت انرژی استاندارد و فرآیند‌گرا با هدف صرفه جویی در مصرف انرژی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای حمایت می‌کند. یک ممیزی انرژی مطابق با استاندارد ایزو- 5۰002 یا EN 16247 ویرایش 2012، نیز می‌تواند ابزاری قدرتمند برای نشان دادن عملکرد فعلی شرکت شما در زمینه مصرف انرژی و همچنین برای شناسایی موقعیت‌هایی باشد که امکان صرفه‌جویی بیشتر انرژی در آنها وجود دارد.

چگونه می توانید شرایط را بهبود ببخشید؟

هدف یک سیستم مدیریت انرژی، صرفه‌جویی در مصرف انرژی و کاهش نظام‌مند انتشار کربن است. ممیزی سیستم مدیریت انرژی می‌تواند نمای روشن‌تری از فرآیندهای فعلی را فراهم کرده و فضایی برای بهبود عملکرد انرژی در سازمان شما ایجاد نماید.

ممیزی می‌تواند بصورت کمی مشخص کند که در فرایندهای تولید چه میزان انرژی هدر می‌رود. ممیزی امکان صرفه جویی در انرژی را فراهم نموده و فرصتی را برای بهبود بهره‌وری انرژی با استفاده از انرژی به جا مانده و همچنین معرفی منابع تجدید‌پذیر انرژی و ذخیره انرژی ایجاد می‌کند.

همه این موارد، یک پرسش ساده را پیش روی ما قرار می دهند: چگونه می‌توانید یک خدمتگزار خوب برای زمین که با ارزش ترین دارایی ماست باشید؟

توجه: نسخه اصلی مقاله در قسمت انگلیسی سایت در دسترس می‌باشد. در صورت تمایل روی اینجا کلیک کنید.

مترجم: ثمینه مکی، دکتری مدیریت شهری