مدیریت دارایی‌های فیزیکی

مدیریت سبد دارایی‌ها ارتباط تنگاتنگی با سودآوری و ارزش‌آفرینی دارد. از این جهت برای همه سازمان‌ها و صنایع در هر دو بخش خصوصی و دولتی دارای اهمیت راهبردی بوده و به عنوان یکی از فرآیندهای اصلی باید در کانون توجه صاحبان و مدیران این مجموعه‌ها قرار گیرد. در سبد دارایی‌های اغلب سازمان‌ها، دارایی‌های فیزیکی، یکی از منابع اصلی خلق ارزش و پاسخگویی به نیازها و انتظارات مشتریان هستند. بی‌تردید مدیریت صحیح و مناسب این گروه از دارایی‌ها، یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین شروط لازم برای بقای سازمان و تاب‌آوری در میدان رقابت محسوب می‌شود.

اما در برخی صنایع از جمله صنعت نفت و صنایع دریایی که مجموعه هایی  تولیدی یا عملیاتی و تجهیز- محور در کلاس جهانی هستند، دارایی‌های فیزیکی از اهمیت مضاعفی برخوردارند. در این گونه صنایع بخش قابل توجه و بزرگی از سبد دارایی‌ها را دارایی‌های فیزیکی (اعم از منابع و ذخایر، ماشین‌آلات، تجهیزات، تأسیسات، خطوط انتقال، ابزارآلات، و ابنیه) تشکیل می‌دهند که نقشی مهم و کلیدی در استمرار فرایندهای تولیدی دارند. به‌همین‌دلیل در این صنایع، مدیریت دارایی‌های فیزیکی از دو وجه دارای اهمیت ویژه است.

اول آن‌که مدیریت صحیح و مناسب این دارایی‌ها موجب افزایش طول عمر، کاهش ضایعات، کاهش هزینه‌ها، کاهش مخاطرات و حوادث زیان‌بار و همچنین بهبود آمادگی عملیاتی این دارایی‌ها می‌شود. اما مهم‌تر از وجه‌ برشمرده، نقش و تأثیر این دارایی‌ها در استمرار تولید و عملیات و پیشگیری از توقف‌های ناخواسته و زیان‌بار این فرآیندها می باشد. از این منظر دارایی های فیزیکی از یک سو تأثیری انکارناپذیر و کلیدی بر سطح آمادگی تولیدی و عملیاتی (Operational Readiness) دارند و از سوی دیگر سطح خدمت رسانی (Service Level) نیز به شدت وابسته به کیفیت مدیریت دارایی های فیزیکی آن است. به طوری که در بسیاری موارد در دسترس نبودن و یا عدم آمادگی عملیاتی برخی قطعات و تجهیزات (به دلیل نقصان در نظام مدیریت دارایی‌های فیزیکی) موجب توقف و یا اخلال در روند تولید یا خدمت رسانی و بروز خسارت‌ها و زیان‌های سنگین و جبران ناپذیر می‌شود.